Allerheiligen

Het feest van Allerheiligen wordt in onze streken gevierd in de overgang van de herfst naar de winter. Alleen  daardoor al roept het einde van het leven en natuurlijk het einde van het jaar op. Maar dit is niet zo in de wereld. Op vele plaatsen situeert het zich in de overgang van de lente naar de zomer. Dan roept dit feest het volle leven op dat de dood overstijgt.

Wat men kan zeggen is dat het feest van Allerheiligen het paasfeest is van de gewone christen. In maart-april viert men het Pasen van Jezus Christus, in november dit van de christen. Daarin zit een diepe waarheid. Elke christen is geraakt door de verrezen Heer. Deze heeft hem geroepen om Hem te volgen en in Zijn voetsporen te treden. Hij leeft niet alleen voor de Verrezene, hij leeft ook van de Verrezene. Deze doet hen elke dag opstaan in geloof, helpt hem de dood in zijn leven af te leggen en geeft kracht om zich niet te laten pakken door het kwaad. Allerheiligen heeft te maken met het leven van de verrijzenis.
Er moet nog een verduidelijking komen. Als mensen vandaag het woord "heilige" horen, denken ze onmiddellijk aan een leven na de dood met een verblijf in de hemel. En dat komt door het feit dat heiligenverklaringen gebeuren nadat een christen al jarenlang gestorven is. Deze betekenis is echter niet de eerste betekenis van "heilige". De echte betekenis is gemakkelijker uit te leggen met het Latijnse woord voor heilig(e): "Sanctus". Het Latijnse woord  betekent afgesneden, losgemaakt. D.w.z. een christen is iemand die zich losmaakt van de wereld, "afgesneden ervan", om te leven voor God en Jezus Christus. De oorspronkelijke betekenis was dus: "Een gedoopte". Want door het doopsel maakte een mens zich los van de wereld om voor Jezus en het evangelie te gaan leven.
Allerheiligen is dus ook het feest van alle gedoopten.  Een gedoopte leeft van de verrijzenis, is als een verrezene op aarde, alhoewel nog niet helemaal. Hij zondigt nog en heeft nood aan barmhartigheid. Het is dus ook "ons" feest: het feest van de nu levende christenen.
Welnu, de twee voorgaande betekenissen moeten samengebracht worden. Er zijn vele overleden christenen die leven als verrezenen bij Jezus in de hemel. Er zijn ook vele "pasgedoopte" christenen, zoals wij - die nog leven op aarde. Er zijn dus twee gemeenschappen: in de hemel en op aarde. Allerheiligen is nu het besef van de christenen op aarde dat ze verbonden zijn met de gemeenschap van christenen die leven in de hemel. Dat wordt in de geloofsbelijdenis uitgedrukt:" Ik geloof in de gemeenschap van de heiligen". Dit is zowel de aardse als de hemelse gemeenschap van christenen. De aarde is nog onderweg, ze leeft van het paasgeloof- dat is haar kracht -, maar ze leeft ook van de barmhartigheid van God, want ze zijn nog niet volmaakt en zeker niet volmaakt  heilig. De hemelse gemeenschap viert feest rond Jezus en rond God, de Vader. Zij is blij te mogen leven in  het aanschijn van God. Maar haar zorg en werking gaat ook uit naar de aardse gemeenschap van alle verrezenen hetzij levend op aarde, hetzij reeds "levend" in de hemel.
Op Allerheiligen worden de zaligsprekingen gelezen: "Zalig ..." Welnu: aan de armen, aan zij die treuren, aan de zachtmoedigen, aan de zuiveren van hart, aan de hongerigen en dorstigen naar gerechtigheid, aan de vredestichters, aan de barmhartigen en aan de vervolgden omwille van Jezus behoort het Rijk der Hemelen.
'Waarom? Als God hen met Zijn liefde beschijnt (zoals in een kerkraam) dan worden zij helemaal doorzichtig. En nog: dan ziet een mens niet alleen de rijkdom van de hemelse gemeenschap, maar ook de rijkdom van de aardse gemeenschap. Want ... er zijn grote eenvoudige christenen tussen ons die iets van Jezus laten zien. Laten we ze waarderen. Een mooie pelgrimstocht op aarde naar de stad in de hemel. Zalige hoogdag!

Deken Jaak Janssen