Overweging bij Nieuwjaar en bij de Openbaring van de Heer

​Het zou niet de eerste keer zijn dat juist diegenen die in de buurt wonen en die het eigenlijk zouden moeten weten, van niets weten, en zij die van heinde en ver komen het wel weten. Het evangelie dat we vandaag lezen geeft ons daar een voorbeeld van. De wijzen waren vreemdelingen die niets met de Bijbel en de tempel te maken hadden, en die aan de joodse notabelen bekend maakten dat de beloofde Messias was geboren.

En zeggen dat het allemaal gekomen is met het licht van één enkele ster. Maar zo begint het geloofsverhaal van mensen altijd. Met een vonk die op een bepaald moment, te midden van banale dagelijkse gebeurtenissen, inslaat in het hart van een mens. Dat plotse vermoeden dat er meer is in het leven dan wij doorgaans denken, vormt de aanzet tot een persoonlijke zoektocht naar het geluk.
 
Zo zijn vanuit hun dromen over een wereld van vrede en gerechtigheid de wijzen uit het Oosten op zoek gegaan. Eigenlijk naar een nieuwe planeet. En dan is het voor hen een verrassing geweest te ontdekken dat die nieuwe planeet binnen onmiddellijk bereik is gekomen. Het kleine, kwetsbare kind maakt het beste in hen wakker wat een mens ooit kan overkomen: het verlangen om goed te zijn, om de grenzeloze kracht van Gods liefde aan anderen te besteden. Voor die waarheid die daar aan hen wordt geopenbaard - dat de zoektocht naar geluk onvermijdelijk langs mensen loopt - voor die waarheid gaan ze door de knieën en ze voelen zich zo gelukkig dat ze hun kostbaarste bezittingen als gave kunnen wegschenken.
 
Het verhaal over de wijzen uit het Oosten zit vol symboliek over de ster, de zoektocht en de geschenken: goud, wierook en mirre. Van die geschenken zijn in de loop van de tijd tal van interpretaties gegeven.
In de eerste eeuwen van het christendom, zegden die theologen dat de wijzen met hun geschenken het kind geëerd hebben als koning, als God en als mens.
Nuchtere middeleeuwers, die dichter bij de dagelijkse realiteit stonden, gaven een andere interpretatie: de wijzen schonken goud omdat Jozef en Maria arme mensen waren, wierook om de kwalijke geur in de stal te verdrijven, mirre voor de gezondheid van het kind.
 
Mirre is een welriekend gomhars dat onder meer gebruikt werd als remedie tegen veel infectieziekten. Mirre aan iemand aanbieden betekent zoveel als zeggen: moge je leven bewaard blijven voor pijn, ziekte en lijden. Als je iemand wierook cadeau doet, zeg je: dat je leven als en lieflijke geur mag zijn, een vreugde voor allen die met jou te maken krijgen. Met goud zeg je: dat je je eigen waarde mag ontdekken, je kostbaarheid en je rijkdom.
 
Met Nieuwjaar is het zinvol om elkaar te vertellen dat we voor elkaar willen zijn als mirre en spannen we ons in om elkaars pijn te verzachten, elkaars lijden mee te dragen. Dat we voor elkaar willen zijn als wierook: we delen elkaar vreugde mee, we zoeken in elkaar Gods aangezicht en leren in het licht daarvan te leven. En dat we voor elkaar willen zijn als goud: elkaar zien zoals God een mens ziet, zien dat er in ons leven iets is waardoor wij tot een koning worden gemaakt.
 
Een zalig en gelukkig nieuwjaar !
 
Roger Janssen, kruisheer
pastoor-moderator pastorale eenheid Harlindis en Relindis - Maaseik